Historia biblioteki została opracowana na podstawie kronik biblioteki prowadzonych od lat pięćdziesiątych XX wieku z uzupełnieniem o wcześniejsze lata powojenne.
Kroniki biblioteki były i są prowadzone lepiej lub gorzej, w zależności od zapału bibliotekarek - kronikarek, często przymuszanych do tej pracy. Niektóre informacje i cytaty z kronik zamieszczone poniżej, mogą budzić zdziwienie swoim nieistotnym znaczeniem z dzisiejszego punktu widzenia, ale świadczą o sprawach i wydarzeniach ważnych w tamtym czasie dla czytelników i pracowników biblioteki, a także dla mieszkańców Ustki.
Niedoskonałość zapisów i brak udokumentowanej daty powstania naszej biblioteki, skutkowało następująco:
- w 1959 roku obchodzono 10 lecie pracy biblioteki,
- w 1968 roku - 20 lecie,
- w 1997 roku - 50 lecie.
Rok 1947 - 15 stycznia powstaje w Ustce punkt biblioteczny. Drewnianą szafkę z 50 książkami przywozi z kursokonferencji w Szczecinie Janina Salcewicz - pierwsza ustecka powojenna bibliotekarka.
 |
Pierwszy wpis do księgi inwentarzowej naszego księgozbioru jest datowany na 12 listopada 1947 roku.
 |
 |
 |
Rok 1948 - zwolnione stanowisko bibliotekarki obejmuje Zofia Orzelska.
Rok 1949 - księgozbiór własny biblioteki liczy 1.233 książki. Liczba czytelników wzrasta do 163 osób, które wypożyczyły 7.585 książek
Biblioteka była czynna przez 6 dni w tygodniu po 4 godziny. Z kroniki biblioteki: W tym okresie biblioteka mieści się w jednym małym pokoju w budynku Zarządu Miejskiego. Urządzenie pokoju stanowią 4 regały, dwa stoliki, 4 krzesła [...] na stoliku leży katalog alfabetyczny w klamrach i działowy w zeszycie. W następnych latach wzrasta systematycznie liczba czytelników i książek, wymieniają się bibliotekarze: Zofia Dobkiewicz, Danuta Czerska, Wilhelmina Mieguć.
Lata pięćdziesiąte XX wieku
Rok 1951 - bibliotekarzem i kierownikiem biblioteki w jednej osobie zostaje Anna Piórkowska, która w swoich wspomnieniach z tego okresu pisze: Pierwszą moją czynnością była zmiana w ułożeniu księgozbioru wg działów i w porządku alfabetycznym. Poprzedni układ księgozbioru był numeryczny... trudno mi było przyzwyczaić czytelników, aby żądali książek podając autora i tytuł a nie numer... Całkiem inny rozdział w mojej pracy to byli wczasowicze w okresie sezonu letniego. Wprawdzie to był "młyn" około 200 wypożyczeń dziennie w ciągu trzech godzin, ale miłe i dowcipne rozmowy... wynagradzały mi tę nadmierną pracę. [To Anna Piórkowska wprowadziła kaucje za wypożyczane przez wczasowiczów książki].
Rok 1952 - w maju biblioteka otrzymuje od Prezydium Miejskiej Rady Narodowej nowy lokal składający się z dwóch sal: wypożyczalni i czytelni (przy ul. Kilińskiego - dzisiejsza apteka). Księgozbiór 3.219 wol., 498 czytelników i 18.287 wypożyczeń.
Rok 1953 - po kilku zmianach kadrowych pracę w bibliotece rozpoczynają Danuta Cugier jako kierownik biblioteki i bibliotekarka Stanisława Chalecka. Z kroniki biblioteki: Nowy lokal przeznaczony na bibliotekę okazał się zimnym i mało przystosowanym pomieszczeniem. W wypożyczalni stoi 7 regałów przepisowych, 3 regały nieprzepisowe, 2 stoły i 2 krzesła... Czytelnia jest niewykorzystywana z powodu zimna, odstraszającej nagości oraz małej prenumeraty czasopism. W tym okresie prenumeruje się dla czytelni 5 tytułów: Głos Szczeciński, Trybuna Ludu, Nowe Drogi, Ogoniok, Krokodyl.
Rok 1955 - osiem wieczorów bajek było początkiem pracy z dziećmi. Bibliotekarki i kierownik radiowęzła Wacław Pacho przygotowali 18 października wieczór głośnego czytania pt. „Iran walczy”, który został podany przez Radiowęzeł Ustka. Księgozbiór 4.436 wol., 1.120 czytelników łącznie z wczasowiczami i 22.125 wypożyczonych książek.
Rok 1956 - do biblioteki wkroczyła technika pod postacią aparatu do wyświetlania bajek. W okresie jesienno zimowym zorganizowano 15 wieczorów wyświetlanych i czytanych bajek dla 892 dzieci.
Rok 1957 - Ustka liczy ok. 5 tys. mieszkańców. W bibliotece powstaje Koło Przyjaciół Biblioteki, którego wieloletnią przewodniczącą była Izabela Albińska. KPB bardzo pozytywnie i na wiele lat wpisało się w historię naszej biblioteki. Ze składek od czytelników, organizacji kiermaszów i loterii fantowych, organizowano spotkania autorskie, kupowano nowe książki dla biblioteki i nagrody w konkursach dla czytelników.
 |
Przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej powstaje Rada Czytelnictwa i Książki w skład której wchodzą kierownicy bibliotek z Ustki: Stocznia – F. Mordal, „Korab” - J. Wyszyńska, Maria Grodzka z biblioteki Szkoły Podstawowej Nr 1 oraz bibliotekarki z Biblioteki Miejskiej. Latem zorganizowano 5 punktów bibliotecznych na koloniach letnich i obozach harcerskich.
Rok 1958 - biblioteka otrzymuje nowy dwupokojowy lokal w budynku Miejskiej Rady Narodowej, z kroniki: Pokoje są ładne, duże i co najważniejsze posiadają centralne ogrzewanie.
Rok 1959 - z kroniki Koła Przyjaciół Biblioteki.
 |
 |
 |
 |
Lata sześćdziesiąte XX wieku
Rok 1960 - Biblioteka Miejska i Koło Przyjaciół Biblioteki oraz nowo powstały Klub Dyskusyjny pod prezesurą Leszka Bakuły organizują wspólnie wieczory literackie m.in. z Ludwikiem Morstinem, Eugeniuszem Pauksztą. 6.300 mieszkańców Ustki. Księgozbiór - 6.612 książek, 1.473 czytelników, wypożyczono 20.236 książek w tym 941 popularno naukowych.
Rok 1961 - z kroniki biblioteki: 6 czerwca Biblioteka Miejska wspólnie z Klubem Dyskusyjnym organizuje spotkanie z prezesem Klubu mgr Lechem [wlaść. Leszkiem] Bakułą po jego powrocie ze Związku Radzieckiego. Temat „Wspomnienia o Moskwie”. Obecne 57 osób. 9 czerwca nastąpiło spotkanie czytelników z uczestnikami Powstania Śląskiego... 16 października w Bibliotece odbywa się odczyt dr Jankowskiego „O etyce” - obecne 54 osoby. Zarząd Koła Przyjaciół Biblioteki zakupił książki dla biblioteki za 3.307 zł.
 |
 |
 |
Rok 1962/63 - z kroniki biblioteki: 23 kwietnia biblioteka wspólnie z Domem Kultury organizuje wieczór pt. "Wspomnienia o Leninie" czyta Ob. Stanisław Rosiak. Obecnych 22 osoby. W kwietniu Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Słupsku uchwałą nr 167/62 przeznacza 40.000 zł na zmodernizowanie Biblioteki Miejskiej w Ustce do czego zobowiązuje Bibliotekę Powiatową. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Ustce przeznacza dla Biblioteki Miejskiej lokal 4 pokojowy oraz 2 magazyny i przeznacza na remont 25.000 zł. Nowy lokal z wejściem od ul. Pawła Findera, przy bramie do "Łososia" był siedzibą biblioteki do 1988 r. Nowością jest wolny dostęp do półek. Pracę rozpoczyna Barbara Sebastian. Koszty spotkań autorskich pokrywa Koło Przyjaciół Biblioteki ze swojej działalności statutowej m.in. z prowadzenia w sezonie letnim kawiarenki "Rossana" przy zakładzie kąpielowym MPGK. We wrześniu KPB organizuje dla 100 czytelników wycieczkę do Trójmiasta.
 |
 |
 |
 |
 |
Rok 1964 - 29 kwietnia Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Ustce zatwierdziło Uchwałę nr 70/16/64 w sprawie nadania Miejskiej Bibliotece Publicznej w Ustce imienia gen. Mariusza Zaruskiego. Wykonanie Uchwały powierzono kierowniczce biblioteki Danucie Cugier.
 |
Rok 1965 - z kroniki biblioteki: 11 marca bibliotekarki organizują w bibliotece spotkanie z ob. Wojciechem Giełzyńskim (dziennikarzem i reportażystą, autorem ok. pięciu tysięcy publikacji prasowych, komentarzy radiowych i telewizyjnych - oraz ponad 60 książek, głównie o Trzecim Świecie, jak i z zakresu problematyki społeczno-politycznej). Wieczór autorski okazał się bardzo interesujący. Autor opowiadał o swoich podróżach, obecnych 72 czytelników.
 |
Rok 1966 - w sezonie bibliotekarki organizują 10 punktów bibliotecznych na koloniach letnich, obozach oraz wczasach rodzinnych.
 |
 |
 |
 |
Rok 1967 - ze składek członkowskich Koła Przyjaciół Biblioteki zakupiono magnetofon [szpulowy] dla biblioteki.
Z kroniki biblioteki: W związku z obchodami 50 rocznicy Rewolucji Październikowej w czytelni zorganizowano dla młodych czytelników zgaduj – zgadulę "Co wiesz o ZSRR"... a w grudniu odbyły się eliminacje wojewódzkie do konkursu dla dzieci "Z mapą i książką po Kraju Rad". W nagrodę za udział w konkursie, oddział dla dzieci otrzymał projektor "Bajka".
Rok 1968 - pracę w bibliotece kończy wieloletnia kierowniczka Danuta Cugier, a stanowisko przejmuje Barbara Sebastian, która na stanowisku kierownika a później dyrektora będzie pracowała do emerytury w 1990r. W tym samym roku pracę w bibliotece rozpoczyna Krystyna Klimczak.
Z kroniki biblioteki: Z okazji 25 lecia Ludowego Wojska Polskiego w czytelni przy bibliotece odbyło się spotkanie z przedstawicielami ZBOWiD [Związek Bojowników o Wolność i Demokrację]. Weterani walki II wojny światowej interesująco opowiadali swoje przeżycia frontowe. Młodzi czytelnicy zapoznali się z wieloma ciekawymi faktami w bitwie o Wał Pomorski i zdobycie Berlina.
 |
 |
Rok 1969 - z kroniki biblioteki: Dni Oświaty Książki i Prasy obchodzone były bardzo uroczyście. Zbiegały się z obchodami 25 lecia PRL, wyborami do Sejmu, do rad narodowych, Tygodniem Ziem Zachodnich i Północnych. W związku z powyższymi wydarzeniami urządzono cały szereg wystawek, lekcji bibliotecznych, spotkań z kandydatami na radnych do MRN w Ustce.
 |
 |
W latach sześćdziesiątych spotkania autorskie z Karolem Bunschem, Wojciechem Giełżyńskim, Waldemarem Kotowiczem, Augustynem Necelem, Stanisławą Fleszarową-Muskat, Aluchną Emelianow, Krzysztofem Kąkolewskim, Zbigniewem Kiwką, Leszkiem Bakułą, Andrzejem Szczypiorskim, Janem Gerhardem, Marią Szypowską
 |
 |
 |
Z biblioteki korzystało 2.673 czytelników, wypożyczono 47.672 książki, przybyło 613 książek w tym 120 w darze od Koła Przyjaciół Biblioteki. W sezonie prowadzono 10 punktów bibliotecznych na koloniach i obozach harcerskich.
Lata siedemdziesiąte XX wieku
Rok 1970 - spotkania z Eugeniuszem Pauksztą i Stanisławem Strumph-Wojtkiewiczem. W bibliotece zarejestrowano: 2.866 czytelników, wypożyczono 46.834 książki, w tym 10.501 dla dzieci, przybyło 1.711 książek w tym od Koła Przyjaciół Biblioteki 370 książek (ze składek od czytelników).
 |
 |
|
 |
 |
 |
Rok 1971 - 1975 - w 1972 było 2.953 czytelników, bibliotekę odwiedziły 34.072 osoby, wypożyczono 54.157 książek i zakupiono 1.017 nowych książek.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Rok 1975 - Wystawy: rzeźby Wandy Dys i Wojciecha Strahla, obrazów J. Kuczmińskiego i Aldony Żak.
 |
 |
 |
 |
W 1979 r. z biblioteki korzystało 4.408 czytelników, przybyło 2.059 książek.
Lata osiemdziesiąte XX wieku
Rok 1980 - z kroniki biblioteki: 21 kwietnia zorganizowano w czytelni konkurs "Proza i poezja radziecka". Uczestniczyła młodzież z L.O., nagrody książkowe ufundowało KPB...Z okazji Dnia Dziecka zorganizowano inscenizację "Parada Książek" - dla najmłodszych czytelników. Zwyciezców nagrodzono książkami, pozostałe dzieci otrzymały cukierki.
 |
Rok 1982 - 1983 - z kroniki biblioteki: w okresie letnim Oddział dziecięcy prowadzony przez Marię Fronczak zostaje przeniesiony na ul. Wczasową... w listopadzie pracę w bibliotece podejmuje Janina Szeliska.
 |
Rok 1984 - z kroniki biblioteki: z okazji Dnia Kultury, Oświaty, Książki i Prasy w dniu 9 maja Oddział Dziecięcy organizuje zgaduj-zgadulę n.t. "Wszystko o Ustce". Udział w spotkaniu brali starsi uczniowie szkół podstawowych... w dniu 14 maja zorganizowano spotkanie autorskie z Józefem Narkowiczem.
 |
 |
Księgozbiór biblioteki: 28.907 książek dla dzieci i dorosłych. Przybyły 1.642 książki. Z biblioteki korzystało 3.854 czytelników, którzy wypożyczyli 60.850 książek. Czynne były 4 punkty biblioteczne.
1985 - w latach osiemdziesiątych następują duże zmiany personalne. Na emeryturę przechodzą Krystyna Klimczak i Maria Fronczak .
 |
 |
W tym czasie w bibliotece pracowały także Anna Sebastian, Agnieszka Chyżyńska–Słoń, Bożena Bojko-Krasna, Ryszarda Piotrowicz, Krystyna Sacharko, Jolanta Hamera, Alina Jermakowicz.
 |
Rok 1986 - pracę w bibliotece rozpoczynają Gabriela Rodziewicz i Halina Czywil.
 |
 |
 |
Uchwałą nr 21/86 z 11 lipca 1986 r. nastąpiło połączenie bibliotek miejskiej i gminnej pod nazwą Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Ustce z filiami w miejscowościach Charnowo, Duninowo, Objazda, Zaleskie. Dyrektorem biblioteki pozostaje Barbara Sebastian, a na stanowisko instruktora przechodzi kierownik Biblioteki Gminy w Duninowie Gertruda Leśniak.
Rok 1987 - pracę w bibliotece rozpoczyna Regina Lenczewska. Do usteckiego portu zawinął żaglowiec "Generał Zaruski", na pokładzie którego gościły nasze bibliotekarki.
 |
Rok 1988 - pożegnanie "starej biblioteki", która od 1962 r. do czerwca 1988 r. mieściła się na parterze budynku (po lewej stronie), wejście od ul. Findera "Przy bramie do Łososia" (Spółdzielnia Pracy i Rybołówstwa Morskiego)
 |
Nowa biblioteka od lipca 1988 r. przy ul. Kopernika 22, na pierwszym piętrze budynku Spółdzielni Mieszkaniowej „Korab”.
 |
 |
Wrzesień 1988 r. otwarcie nowej biblioteki przy ul. Kopernika 22 gdzie przeniesiono także Oddział dla Dzieci i Młodzieży z ul. Wczasowej. Pierwsza wystawa obrazów Romana Kwiat-Kwiatkowskiego.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
W czytelni starej biblioteki zostaje utworzona filia biblioteki, która zostanie zamknięta w 1991 r.
Spotkanie z Bronisławem Brzóską jednym z pierwszych mieszkańców Ustki.
 |
 |
Rok 1989 - Wanda Chotomska
 |
